Δύο είναι οι επικρατέστερες εκδοχές για την προέλευση του ονόματος Ροδολίβος.
Η πρώτη υποστηρίζει ότι πήρε το όνομά του από τα «ρόδα» (τριαντάφυλλα) και το «λιβάδι». Δηλαδή Ροδόλιβος= λιβάδι με ρόδα. Η εκδοχή αυτή συμβαδίζει με την πραγματικότητα αφού από την αρχαιότητα οι κάτοικοι της περιοχής ασχολούνταν με την καλλιέργεια της τριανταφυλλιάς, επεξεργάζονταν και εμπορεύονταν το απόσταγμα των ροδοπέταλων. Για το λόγο αυτό η περιοχή γύρω από το Ροδολίβος ήταν γεμάτη με τριανταφυλλιές.
Η δεύτερη εκδοχή, η οποία θεωρείται και πιο βάσιμη μας λέει ότι το όνομα του χωριού προέρχεται από την αρχαία λέξη «λείβω», που σημαίνει υγροποιώ, χύνω και το «ρόδον». Κάποιοι ιστορικοί ταυτίζουν το Ροδολίβος με την αρχαία Λείβηθρα, την πόλη που έζησε και δίδαξε ο περίφημος Ορφέας. Αργότερα τα Λείβηθρα έγιναν Λείβηθρον Ρόδον, μετά Ροδολείβος και σήμερα Ροδολίβος.
Εδώ, κατά τη μυθολογία, κατασπαράχθηκε ο Ορφέας από τις Μαινάδες. Εδώ εκτυλίσσεται ο μύθος του Λυκούργου Βασιλέα των Ηδώνων, ο οποίος ήθελε να απαγορεύσει τις λατρείες του Διονύσου. Εδώ τοποθετείται η πρώτη έδρα της λατρείας του Ορφέα. Εδώ τέλος, ήρθε ο Πεισίστρατος εξόριστος να βρει χρυσό και μισθοφόρους. Κατά μαρτυρία του Θεόφραστου το γειτονικό Παγγαίο όρος ήταν γνωστό, κατά την αρχαιότητα και για τα πολλά ρόδα ονομαστά ως ρόδα εκατοντάφυλλα, από τον αριθμό των πετάλων, από όπου πήρε και το όνομα Ροδολίβος(Ρόδον-λίβω). Τα ρόδα (σύμβολα του Ήλιου) συνδέονταν με τη λατρεία του Ήλιου, του οποίου το ιερό βρισκόταν στις κορυφές του Παγγαίου.
Το Ροδολίβος ιστορικά απαντάται για πρώτη φορά σε «ισικώδικο» του 1098, σύμφωνα με το οποίο ο Αυτοκράτορας Αλέξιος ο Α΄ Κομνηνός δωρίζει το χωριό στην μοναχή Μαρία Βασιλάκαινα, που στη συνέχεια το αφιέρωσε στη Μονή Ιβήρων  του Αγίου Όρους.
Στα τέλη τoυ 19ο αιώνα το Ροδολίβος ήταν η μεγαλύτερη κωμόπολη της περιοχής, σύμφωνα με πληροφορίες του ιστορικού Σχοινά. Υπήρχαν για την εκπαίδευση των πολιτών Δημοτικό Σχολείο, Παρθεναγωγείο και Ημιγυμνάσιο.

Η «Φιλόπτωχος αδελφότης» που ιδρύθηκε το 1903 με πρωτοβουλία του δασκάλου Πολυζωίδη Γεωργίου και του Δεσπότη Δράμας Χρυσοστόμου, ενίσχυσε το αντάρτικο τμήμα του χωριού που δρούσε στο Παγγαίο, κατά το Μακεδονικό Αγώνα, με αρχηγό τον Καπετάν Δούκα.

Το αντάρτικο αυτό σώμα κατάφερε την απελευθέρωση του Ροδολίβους τον Οκτώβρη του 1912 και κατόπιν των γύρω χωριών, μέχρι και την Ελευθερούπολη της Καβάλας.
Στη δεκαετία του 1920 το Ροδολίβος γνωρίζει τεράστια οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη, μέσω της καλλιέργειας και της επεξεργασίας του καπνού. Τον πλούτο της εποχής εκείνης μαρτυρούνε τα όμορφα και επιβλητικά κτίρια που χτίστηκαν τη δεκαετία εκείνη. Παράλληλα ιδρύονται σύλλογοι, όπως ο Μουσικοδραματικός, ο Ορειβατικός και Αθλητικοί, οι οποίοι ανεβάζουν θεατρικές παραστάσεις, διοργανώνουν αθλητικούς αγώνες και δίνουν συναυλίες συμβάλλοντας γενικότερα στην πολιτιστική άνθηση του τόπου. Ιδρύεται υγειονομικός σταθμός που χωρίζει το χωριό σε τέσσερα μέρη.
Για το καθένα υπάρχει και ένας γιατρός που προσφέρει ιατρική φροντίδα και περίθαλψη. Την ίδια περίοδο υπήρχε στο Ροδολίβος και εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, το κτίριο του οποίου σώζεται ως σήμερα και είναι γνωστό ως «ο μύλος του Ναλμπάντη».
O δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος και ο εμφύλιος που ακολουθεί,  καθίστανται ανατρεπτικοί παράγοντες στην αξιόλογη αυτή ανάπτυξη του τόπου.

Χρήσιμα  Τηλέφωνα Δήμου Ροδολίβους

Δημαρχείο : 23240 71111
ΑΤΕ Θυρίδα : 23240 71760
Κέντρο Υγείας Ροδολίβους : 23240 72200-72201-72213-72222
Αστυνομικός Σταθμός : 23240 71317
ΕΛΤΑ : 23240 71363
Eιρηνοδικείο : 23240 71246
Σύλλογος Ελληνικός Ορειβατικός Ροδολίβους : 23240 71252