1. Ο Λέων της Αμφίπολης
   
2. Ιστορικοί Οικισμοί
   α. Μεσολακκιά
   β. Νέα Κερδύλλια
   γ. Παλαιοκώμη
3. Το δέλτα του Στρυμόνα

1. Ο Λέων της Αμφίπολης

O Λέων της Αμφίπολης είναι ένα από τα σημαντικότερα μνημεία που διασώθηκαν, όχι μόνο της Αμφίπολης αλλά και της Μακεδονίας.
Πρόκειται για ένα επιτάφιο μνημείο που η κατασκευή του τοποθετείται στα τέλη του 4ου με αρχές του 3ου αιώνα π.Χ.
Αναστηλώθηκε πάνω σε ένα βάθρο δίπλα στη δυτική όχθη του Στρυμόνα, κοντά στο μέρος όπου βρέθηκε. Είναι μαρμάρινο, έχει μήκος 5,3 μ. και εικονίζει ένα αρσενικό λιοντάρι, καθισμένο στα δύο πίσω πόδια, ενώ τα μπροστινά είναι όρθια, προβάλλοντας το δυνατό του στήθος. Χαρακτηριστική στάση αίλουρου που επιβλέπει και προστατεύει το χώρο κυριαρχίας του.
Πολλές είναι οι εκδοχές του σκοπού της ύπαρξης αυτού του μεγαλοπρεπέστατου  μνημείου.
Κατά τον αρχαιολόγο Δημήτρη Λαζαρίδη στήθηκε προς τιμήν του ναυάρχου του Μ. Αλεξάνδρου Λεωσθένους από τη Μυτιλήνη. Επικρατέστερη είναι η άποψη του καθηγητή της αρχαιολογίας Οσκάρ Μπρονίρ, που υποστηρίζει ότι ο Λέων στήθηκε προς τιμήν του Λαομέδοντος, γιου του Λαρίχου και έμπιστου φίλου και ναυάρχου του Μ. Αλεξάνδρου.
Μια άλλη εκδοχή όμως είναι ότι ανεγέρθηκε σαν συμβολικό μνημείο, που εξέφραζε τη μεγάλη δύναμη της πόλης της Αμφίπολης, όπως συνέβη και με τους Λέοντες της Νήσου Δήλου. Το λιοντάρι ανέκαθεν υπήρξε  ιερό σύμβολο των Μακεδόνων.
Πιθανολογείται ότι καταστράφηκε το 1204 μ.Χ. από τους Βούλγαρους, οι οποίοι είχαν λεηλατήσει τότε όλες τις Μακεδονικές πόλεις .

www.disabled.gr/forum/archive/index.php/t-9584.html
www.e-view.gr/serres-keimena.php?textid=14
http://www.amfipoli.gr/leon_amfipolis.html

[Επάνω]

2. Ιστορικοί Οικισμοί

α. Μεσολακκιά

Το χωριό Μεσολακκιά του Δήμου Αμφίπολης βρίσκεται στις ΒΔ παρυφές του όρους Παγγαίου σε υψόμετρο 432 μ. και απόσταση 10 περίπου χλμ. από το Στρυμονικό κόλπο.
Η παλιά ονομασία του χωριού είναι «Λακκοβήκια». Είναι λέξη σλαβική και σημαίνει ό,τι και η νέα ονομασία του, δηλαδή χωριό μέσα σε βαθούλωμα  (λάκκο).
Η Μεσολακκιά πριν από το έτος 1918, ήτανε κωμόπολη  που αριθμούσε 5.000 κατοίκους. Βρισκόταν κοντά στο λιμάνι « Τσαγέζι», προς το Στρυμονικό κόλπο. Όλα τα εμπορεύματα συγκεντρώνονταν στη Μεσολακκιά και από εκεί μεταφέρονταν πέρα από το Παγγαίο  προς το νομό Σερρών. Αυτός ήταν ο κύριος λόγος για την αύξηση του πληθυσμού στο χωριό καθώς επίσης το υγιεινό κλίμα και το ότι αποτελούσε καταφύγιο και ορμητήριο των Μακεδονομάχων κατά τα δύσκολα χρόνια της σκλαβιάς. Οι κάτοικοι ήταν απόγονοι των αρχαίων Αμφιπολιτών.
Στα Λακκοβήκια όμως έμεναν και πολλοί Ηπειρώτες, Βορειοηπειρώτες και Θεσσαλοί. Αυτοί ήρθαν στο χωριό τον 18ο αιώνα, γιατί καταδιώχθηκαν από τους Τούρκους.
Τα Λακκοβήκια διακρίθηκαν και στα γράμματα. Είχαν αστική σχολή, αρρεναγωγείο, νηπιοπαρθεναγωγείο, καθώς και περίφημη βιβλιοθήκη με 2.000 τόμους βιβλίων.
Ψηλότερα από τα Λακκοβήκκια ήταν το αρχαίο υδραγωγείο της Αμφίπολης.  Σε απόσταση μιας ώρας με τα πόδια βρίσκονται δύο βράχοι, ο ένας κοντά στον άλλον, οι «Δρακόπετρες».
Στα Νότια των Λακκοβηκίων υπάρχει ένα βαθύ σπήλαιο που ονομάζεται «Δισσάκια», γιατί χωρίζεται από βράχο σε δύο μέρη. Το σπήλαιο είναι ανεξερεύνητο.
Στη θέση «Βαγιόνι» βρισκόταν τα λατομεία της αρχαίας Αμφίπολης, όπου βρέθηκαν μεγάλα κομμάτια βράχων.
Δυστυχώς το χωριό εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους κατά το 1965, για να χτίσουν το νέο χωριό, τη Νέα Μεσολακκιά. Σήμερα όμως γίνονται προσπάθειες να αναστηλωθεί από τους κατοίκους της Ν. Μεσσολακκιάς και έχει ηλεκτροδοτηθεί πρόσφατα από το Δήμο τους.
Η Μεσολακκιά είναι το τρίτο σε πληθυσμό χωριό του Δήμου Αμφίπολης. Βρίσκεται στον κεντρικό δρόμο που ενώνει την πόλη των Σερρών με την Αμφίπολη.

Κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η καλλιέργεια της γης, και συγκεκριμένα του καπνού.

[Επάνω]

β. Νέα Κερδύλλια

Τα Ν. Κερδύλια είναι ένας από τους ιστορικούς οικισμούς του Δήμου Αμφίπολης. Βρίσκεται πάνω στον εθνικό δρόμο Θεσσαλονίκης – Αλεξανδρούπολης, κοντά στις εκβολές του ποταμού Στρυμόνα.
Αριθμεί 767 κατοίκους, οι οποίοι ασχολούνται με την γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία, καθώς επίσης με το εμπόριο και τον τουρισμό, ιδιαίτερα κατά τους θερινούς μήνες.
Παλαιότερα τα Ν Κερδύλια απαρτίζονταν από δύο χωριά, τα Α. Κερδύλλια και τα Κ. Κερδύλλια, τα οποία ήταν χτισμένα υψηλότερα από την σημερινή τοποθεσία, επάνω στο Κερδύλλιον όρος. Η βυζαντινή τους ονομασία ήταν «Κρούσοβαι» (πληθυντικός). H σημερινή τους ονομασία είναι μάλλον θρακική και σημαίνει ηρωικό χωριό.
Το Κερδύλλιον ήταν χωριό των Αργιλίων, γνωστό από το Θουκιδίδη. Βρισκόταν βόρεια της Αργίλου, σε τοποθεσία ψηλή και πανοραμική, του βουνού Βερτίσκος (σημερινό Κερδύλιο) πλάι στο Στρυμόνα κι απέναντι ακριβώς απ' την Αμφίπολη. Το ταυτίζουν με το χωριό Κάτω Κερδύλλια (ύψ.607μ.) που απέχει από την Αμφίπολη περίπου 2χλμ.
Η νεότερη ιστορία του οικισμού είναι εξίσου σημαντική με την αρχαία, καθώς τα Κερδύλλια ήταν το χωριό από το οποίο ξεκίνησε η οργανωμένη ένοπλη αντίσταση κατά των Γερμανών. Όταν η δράση του αντάρτικου σώματος "Οδυσσέας Ανδρούτσος» έγινε γνωστή στους Γερμανούς, το χωριό υπέστη τραγικές συνέπειες, δηλαδή την εκτέλεση 250 Κερδυλλιωτών, που ήταν και η πρώτη που συνέβη στον ελλαδικό χώρο.
Στο λόφο όπου πραγματοποιήθηκε η εκτέλεση υψώνεται το Μνημείο των πεσόντων, ένας εντυπωσιακός φόρος τιμής στους εκτελεσθέντες.
Στην όμορφη παραλία των Κερδυλλίων υπάρχουν ταβέρνες για φρέσκο ψάρι, 34 παραθαλάσσια σπιτάκια προς ενοικίαση για τους τουρίστες και κοινοτικό δάσος 16.000 περίπου στρεμμάτων.

Εκδηλώσεις:

• 17 Οκτωβρίου - επέτειος εκτελεσθέντων από τους γερμανούς
• 1 Ιουλίου - πανηγύρι του Ι.Ν. Αγίων Αναργύρων
• Γιορτή Σαρδέλας από τον Σύλλογο Παραθεριστών (το καλοκαίρι)

http://www.amfipoli.gr/kerdyllia.html
http://www.e-view.gr/serres-keimena.php?textid=13http://www.serres.gr/History/tzanakaris/3_5_4_kerdilia.htm

[Επάνω]

γ. Παλαιοκώμη

Η Παλαιοκώμη είναι ο οικισμός όπου εδράζεται ο Δήμος Αμφίπολης. Βρίσκεται στην εθνική οδό Θεσσαλονίκης – Δράμας, στους πρόποδες του Παγγαίου και πολύ κοντά στον κόλπο του Οφρυνίου.
Η ιστορία του χωριού ανάγεται στην αρχαιότητα. Στη γύρω περιοχή της Παλαιοκώμης μαρτυρείται η ύπαρξη αρχαίας κωμόπολης με την ονομασία Δάτος, τα ερείπια της οποίας δεν έχουν όμως βρεθεί μέχρι σήμερα, παρά μόνο το νεκροταφείο της. Ευρήματα του νεκροταφείου είναι αναθηματικές επιτύμβιες πλάκες και επιγραφές στην ελληνική γλώσσα καθώς και πήλινα αγαλματίδια λατρευτικού χαρακτήρα. Η κωμόπολη αυτή πρέπει να διατηρήθηκε μέχρι τον 1ο αιώνα μ.Χ. και να καταστράφηκε κατά τη διάρκεια των εμφύλιων εχθροπραξιών μεταξύ των φιλόδοξων Ρωμαίων στρατηγών .
Σε  έγγραφα του Αγίου Όρους απαντάται με την ονομασία «Πρεβίστα» ή «Προβίστα».
Στα όψιμα χρόνια της Τουρκοκρατίας, το χωριό πληθυσμιακά αριθμούσε περί τις 400 οικογένειες από τις οποίες οι 350 ήταν ελληνικές. Η θέση της εντοπίζεται στα νότια της σημερινής Παλαιοκώμης, στην περιοχή του Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Στις αρχές του 20ου αιώνα βρίσκεται στην ακμή της και αποτελεί τόπο ειρηνικής συνύπαρξης ελληνικών και αλλόφυλων πληθυσμών.
Στη β΄ δεκαετία του αιώνα όμως, Βούλγαροι κομιτατζίδες προκαλούν αλλεπάλληλες καταστροφές στην περιοχή, με ολοκληρωτική την πυρκαγιά το 1916–17, οπότε το χωριό καταστρέφεται ολοσχερώς, εκτός από τον Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου και οι κάτοικοι μεταναστεύουν στα γειτονικά χωριά.
Με την λήξη των Βαλκανικών πολέμων πολλοί από τους κατοίκους της επιστρέφουν στον τόπο τους.
Μαζί με πρόσφυγες το έτος 1925 η κοινότητα χτίζεται από την αρχή και το 1930 με την αποπεράτωσή της, είναι ένα χωριό κατά το ήμισυ προσφυγικό.
Σήμερα η σπουδαία γεωγραφική της θέση την καθιστά παραθεριστική περιοχή, ενώ παράλληλα από τις πλούσιες εκτάσεις της παράγονται φασόλια, δημητριακά, αμύγδαλα, σταφύλια, ντομάτες και άλλα γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα.

http://users.ser.sch.gr/athanasiadi/palaiokomi/istoria.htm

[Επάνω]

3. Το Δέλτα του Στρυμόνα

Το Δέλτα του Στρυμόνα είναι ένας από τους πιο σημαντικούς οικότοπους της Κεντρικής Μακεδονίας, με πλούσια ποικιλία πτηνών που αναπαράγονται ή διαχειμάζουν στην περιοχή και το οικοσύστημά του σχεδόν ανέπαφο από τον ανθρώπινο παράγοντα.
Η διαμόρφωση του εδάφους στις εκβολές του ποταμού παρουσιάζει ποικιλία εδαφικών τύπων: από αλμυρόβαλτους (υφάλμυρες) λιμνοθάλασσες, μέχρι νησίδες, αμμώδεις περιοχές και καλαμώνες .
Σε μικρή απόσταση από αυτό το σπάνιο τοπίο διακρίνονται απέραντες αγροτικές εκτάσεις κατά μήκος του ποταμού, που είναι και η μοναδική ένδειξη ανθρώπινης δραστηριότητας.
Ο ιδιαίτερος χαρακτήρας της περιοχής και ο σεβασμός των κατοίκων των γύρω περιοχών προς αυτή, την καθιστούν πολύ σημαντική για διάφορα είδη αποδημητικών πτηνών που τη χρησιμοποιούν ως σταθμό στα μεταναστευτικά τους ταξίδια.
Ανάμεσα τους μάλιστα και κάποια σπάνια και απειλούμενα είδη  όπως η λαγγόνα και ο αργυροπελεκάνος.
Το Δέλτα του Στρυμόνα ως οικοσύστημα μεγάλης αξίας και ιδιαίτερης σημασίας στην ευρύτερη περιοχή, είναι ενταγμένο στο πρόγραμμα Natura 2000. 2.200 στρέμματα αποτελούν καταφύγιο Άγριας Ζωής, ενώ 13000 στρέμματα καλύπτονται απο τη Ζώνη Ειδικής Προστασίας ΕΚΒΟΛΕΣ ΠΟΤΑΜΟΥ ΣΤΡΥΜΟΝΑ (GR 1260002). Με τον τρόπο αυτό η περιοχή προστατεύεται από οικολογικούς κινδύνους όπως οι επιπτώσεις της γεωργικής εκμετάλλευσης και η βιομηχανική ανάπτυξη.
Είναι επίσης υποψήφια Ειδική Περιοχή Διατήρησης.

http://www.minenv.gr/1/12/121/12103/viotopoi/e1260002.html
http://www.ornithologiki.gr/gr/sppe/gr018.php

[Επάνω]